Na 15 jaar is SBIR (Small Business Innovation Research) niet meer weg te denken. Het begon meteen als een veelbelovend instrument dat in de VS goede resultaten opleverde. Inmiddels is het ook in Nederland een succesvolle methode, waarbij de overheid als launching customer ondernemingen en vooral innovatief mkb en start-ups uitdaagt om innovatieve oplossingen te ontwikkelen voor maatschappelijke vraagstukken.
Een prachtig voorbeeld hiervan is de WHISstone, bedoeld om te zorgen voor minder geluidsoverlast langs de weg. Het is ontwikkeld door een spin-offbedrijf van de Universiteit Twente en was er niet gekomen zonder de SBIR uitvraag van de provincies Noord- en Zuid-Holland om het geluid van vrachtverkeer op provinciale wegen te dempen. Inmiddels zijn ze ook al langs wegen in Nijmegen geïnstalleerd, tot groot enthousiasme van omwonenden.
Naast de WHISstone staan in dit projectenboek nog meer prachtige voorbeelden, zoals oplossingen rond cybersecurity en duurzaam voedsel. En er lopen ondertussen alweer nieuwe trajecten, onder andere gericht op het verder ontwikkelen van circulaire viaducten, het CO₂-neutraal maken van provinciale vaarwegen en het veilig binnensporten of het heropenen van sportevenementen tijdens de coronacrisis.
De kracht van SBIR zit hem in de flexibiliteit: het instrument is op verschillende manieren in te richten en kan snel worden uitgerold. Dat maakt het tot een aantrekkelijke manier om de aanbodkant van de markt te stimuleren. Met de overheid als eerste vragende partij kunnen vervolgens ook andere organisaties nieuwe producten en diensten inkopen. Steeds meer ministeries, provincies, (grote) gemeenten en andere aanbestedende organisaties als ProRail, Rijkswaterstaat en het Nationaal Archief benutten SBIR om innovaties uit te lokken, de markt uit te dagen en samen te werken met andere publieke partners.
In dit projectenboek staan verhalen van ondernemers. Daarnaast delen opdrachtgevers hun ervaringen met SBIR als instrument om innovatiegericht in te kopen en om competitie te stimuleren. Aan de ene kant stimuleren we zo vooruitgang, vernieuwing en verduurzaming via een concrete vraag. En aan de andere kant opent het nieuwe markten voor nieuwe producten van nieuwe en bestaande bedrijven. Zo maakt Nederland met SBIR dus dubbele winst.
Mona Keijzer
demissionair staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat
