SBIR Oproep 4: Minder geluidsoverlast langs de provinciale weg

De focus lag hierbij alleen op geluidsvermindering in het pad dat het geluid overbrengt tussen de banden van voertuigen en de gevels. Bestrijding bij de bron zoals stillere banden of van het effect zoals gevelisolatie viel buiten deze oproep. 4Silence en Movares kwamen met passende oplossingen.

Project 4Silence BV (2-de) - Whisstone voor provinciaal wegennet met zwaar verkeer (ZV)

4Silence ontwikkelde al eerder het innovatieve concept Whisstone voor geluidsvermindering door het afbuigen van geluid veroorzaakt door bandengeluid. De Whisstone ZV is bedoeld voor provinciale wegen met veel vrachtverkeer en laagfrequent geluid. Het effect van Whisstone ZV hangt af van het type en de toestand van het wegdek. Een goede tuning vooraf is noodzakelijk. Bij de Whisstone ZV gaat het om een element dat op lage frequenties reageert en direct in het vlakke vak naast de wegverharding wordt geplaatst. Het concept heeft een lange levensduur, is bedoeld om relatief eenvoudig langs provinciale wegen in te bouwen. Ook voor situaties met weinig ruimte naast de weg en waarbij voorzien is van afwatering. Het best werkt het product als het verkeer gelijkmatig rijdt en het element periodiek schoon gehouden wordt.

Whisstone en SBIR

Door SBIR was de ondernemer in staat een standaard product door te ontwikkelen dat met  specifiek frequentiebereik voor zwaar verkeer een totale geluidsvermindering van 2,5 decibel kan behalen. Dat is 0,5 decibel meer ten opzichte van de bestaande Whisstone voor licht verkeer. Kortom, de Whisstone ZV vermindert specifiek vrachtwagenlawaai met  0,5 decibel. De ontwikkelde basistechniek is inmiddels op enkele locaties in Nederland toegepast. Voor zwaar verkeer moet er nog een extra slag overheen. Het is nog niet de opmaat naar grootschalige toepassing in Nederland. Na enige doorontwikkeling waarbij overlast van verkeerslawaai wordt bestreden met behoud van uitzicht, tegen veel lagere kosten en grotere duurzaamheid liggen hier zeker kansen met grotere geluidsvermindering. Ook in het buitenland is er inmiddels volop interesse en heeft Whisstone inmiddels de producten geplaatst bij Deutsche Bahn, Transport for Londen en bij de Vlaamse Wegenautoriteit.

Project Movares Nederland B.V. - GeluidVangrail

De GeluidVangrail is een combinatie tussen een vangrail en geluidsscherm. Het vermindert geluid door een diagonaal scherm, dat vanaf de vangrail onder een hoek van 45° naar beneden van de weg af loopt en net boven de bodem stopt. Dit scherm kaatst het geluid naar de berm dat het grotendeels opneemt. De GeluidVangrail levert geluidsvermindering op van 1 tot 5 decibel over de gehele levensduur. Dit hangt af van de afmetingen, profiel van de weg en afstand tot woonbebouwing.

De GeluidVangrail wordt gemonteerd onder een bestaande geleiderail en neemt daardoor geen extra ruimte in. Bovendien is geen extra fundering benodigd. De kosten van deze maatregel liggen daarom flink lager dan die van een traditioneel geluidsscherm. Daarnaast heeft de GeluidVangrail 3 andere grote voordelen:

1. Er is geen bestemmingsplanwijziging of bouwvergunning nodig.
2. Met de GeluidVangrail kan gerekend worden binnen de huidige wetgeving op basis het geldende reken- en meetvoorschrift geluid (Rmq). Ook is inmiddels aangetoond dat de geluidvermindering in praktijk hoger is. Het Rmq krijgt nog een correctie voor de geluidvangrail na aanvullende onderzoeken en is dan juridisch bekrachtigd.
3. Het uitzicht blijft: door de vormgeving leidt het nauwelijks tot bezwaren van omwonenden.

Movares en SBIR

Het succes van de GeluidVangrail is mogelijk gemaakt dankzij het SBIR traject. Niet alleen door de verschillende fasen, maar ook door sessies tussen specialisten van de provincies Noord- en Zuid-Holland en Movares. Daarin zijn kansen en bedreigingen benoemd, die zorgden voor ontwerpaanpassingen en extra aandachtspunten voor het haalbaarheidsonderzoek (fase 1). Zo was het oorspronkelijke idee om een staalplaat te maken die zo ver mogelijk naar achteren loopt. Om de veiligheid boven het geluid te stellen, koos Movares voor het aanbrengen van een knik in de plaat om zo de palen af te schermen waarop de geleiderail gemonteerd staat. Saferoad Nederland BV, de producent van de GeluidVangrail heeft inmiddels meerdere opdrachten voor plaatsing langs provinciale wegen ontvangen.

Terugblik opdrachtgevers provincies Noord-Holland en Zuid-Holland

Paul Jansen, Adviseur Civiele Techniek, Innovaties & Duurzaamheid van de Provincie Noord Holland en Vrata Kartak, Adviseur Geluid en Jeroen Tromp, Projectleider provinciale Infrastructuur/Asfaltwegenbouwtechnoloog van de Provincie Zuid-Holland: “Na de oproep aan het bedrijfsleven om in te schrijven voor innovatieve oplossingen tegen geluidhinder, zijn er maar liefst 19 ideeën binnen gekomen waarmee we de onderzoeksfase in konden gaan. Het traject heeft uiteindelijk geleid tot 2 innovatieve oplossingen die wij ten uitvoer brachten met een pilot. De resultaten hiervan zijn positief. Daarmee is SBIR wat ons betreft succesvol gebleken. Er is beantwoord aan de oproep om te komen tot innovatieve oplossingen tegen geluidhinder die naast de bestaande oplossingen (stil asfalt, regulier geluidscherm) kunnen worden toegepast. We hebben nu een nieuwe oplossing voorhanden die zeer snel langs de weg is te plaatsen. Het aanpassen van het Nederlandse Reken- en meetvoorschrift geluid om het extra effect juridisch te waarborgen vergroot het toepassingsbereik.”

“De innovatie doet wat het beloofd heeft, namelijk geluidhinder verminderen op specifieke locaties. SBIR is een goed instrument om een bepaalde uitvraag efficiënt te doorlopen met een duidelijk doel voor ogen. Met overtuiging omdat de haalbaarheidsfase en onderzoeksfase voorspoedig zijn verlopen en bovendien interessant om mee te maken en aan bij te dragen. De creativiteit in de aangeboden oplossingen oversteeg zelfs de verwachtingen. Het is vanuit de overheid mooi om de markt zo bezig te zien bij te dragen aan maatschappelijke uitdagingen. Dit gaf een kijkje in de keuken én de bewustwording van de praktische problemen die telkens overwonnen moeten worden.”