Met gepaste trots blader ik door het concept van dit magazine. Ik zie de ongelofelijke hoeveelheid informatie over participatie die in de afgelopen jaren is ontstaan met waardevolle bijdragen van vele verschillende personen. Toen -nog voor het klimaatakkoord- deze Green Deal werd gesloten, was participatie in de wereld van de energietransitie nog een ondergeschoven kindje. Nu is participatie niet meer weg te denken uit discussies over bijvoorbeeld de regionale energietransitie of uit specifieke energieprojecten. De ontwikkelde kennisbasis over participatie is enorm toegenomen. Tegelijkertijd blijft de praktijk soms weerbarstig. Een goede dialoog over de energietransitie is elke keer weer opnieuw een zoektocht waarbij er zeker mooie -zoals geïllustreerd in dit magazine- ingrediënten zijn, maar geen standaard menu. In elk geval is het idee dat de energietransitie alleen samen met alle betrokkenen kan, goed geland.
Waar de nadruk in de eerste stappen van de energietransitie vooral op de knikkers leek te liggen (hoeveel wordt er opgewekt?) is het spel (hoe gaan we dat samen goed doen?) nu tenminste net zo belangrijk geworden. Dat is helemaal terecht, want de impact van deze transitie is enorm. Echter, participatie kan niet zonder het doel uit het oog te verliezen. In het begin van het vorige decennium vond er onder het mom van participatie en decentralisatie een enorme verandering in de zorg plaats. Het moest decentraal en mensen moesten ook zelf bijdragen. Het is helaas geen succesverhaal geworden: de zorg staat er niet beter voor en kostenbesparingen zijn veelal niet gehaald.
We moeten voorkomen dat ons rond de energietransitie hetzelfde overkomt. We hebben er goed over gepraat, maar we lopen nog steeds ver achter op al onze klimaatdoelstellingen. Participatie is namelijk geen doel op zich. Het is en blijft een middel om uiteindelijk te zorgen dat we Nederland en de wereld een stukje beter achterlaten voor onze kinderen. Dat is een enorme operatie die soms gewoon pijn zal doen. Het is en blijft dus onmogelijk om iedereen altijd tevreden te houden bij deze transitie. De regels van het spel zijn met deze Green Deal een stuk helderder geworden, maar laten we tijdens het spel de knikkers niet vergeten. Daarvoor staat er echt teveel op het spel.
Als voorzitter van deze Green Deal wil ik tenslotte iedereen bedanken voor zijn of haar bijdrage.
Matthijs Nijboer, voorzitter Natuur en Milieufederaties
