Adviezen over geldigheid Nederlandse octrooien

Begin 2019 schreven verschillende landelijke kranten over 2 octrooien op teff-meel waarover wij eerder adviezen hadden uitgebracht. Octrooicentrum Nederland was tot de conclusie gekomen dat beide octrooien moesten worden vernietigd. Voordat de octrooiaanvraag werd ingediend, had de octrooihouder namelijk al een nieuwsbrief over teff uitgebracht, waarin cruciale nieuwe informatie stond. De rechtbank was het op vergelijkbare gronden als Octrooicentrum Nederland hiermee eens en achtte beide teff-octrooien nietig.

In januari 2019 hebben wij de ‘Leidraad wettelijk advies’ gepubliceerd. De leidraad geeft onze klanten meer inzicht in de eisen die worden gesteld aan een adviesverzoek, het indienen van verweer met een eventueel hulpverzoek, het indienen van aanvullende stukken en de vertegenwoordiging van partijen.

Octrooieerbaarheid van biologisch materiaal

In 2017 heeft het EOB zijn uitvoeringsregels bij het Europees Octrooiverdrag aangepast aan de interpretatieve verklaring die in EU-verband tot stand kwam en waarmee werd uitgesproken dat producten (planten en dieren) die zijn verkregen door een wezenlijk biologische werkwijze, niet octrooieerbaar zijn. Omdat in de uitvoeringspraktijk van het EOB de vraag naar boven kwam of de aldus gewijzigde uitvoeringsregels al dan niet in strijd zouden zijn met het bovenliggende Europees Octrooiverdrag, heeft de president van het EOB in 2019 aan de ‘Enlarged Board of Appeal’ van zijn organisatie gevraagd om hierover duidelijkheid te verschaffen.

In de Nederlandse Rijksoctrooiwet zijn de planten en dieren die zijn verkregen door deze biologische werkwijzen overigens altijd al uitgesloten geweest van octrooi. Bovendien wil Nederland zich houden aan de interpretatie van de desbetreffende EU-regels en de correcte interpretatie daarvan. De Enlarged Board of Appeal van het EOB heeft hierover op 14 mei 2020 een uitspraak gedaan.

Internationale samenwerking

Het Nederlandse octrooisysteem, zoals verankerd in de Rijksoctrooiwet 1995, is nauw verweven met het Europese octrooisysteem. Een Nederlandse aanvrager die actief is op een belangrijk deel van de Europese markt, zal allicht een Europees octrooi aanvragen. Een aanvrager die vooral de Nederlandse markt voor ogen heeft, vraagt waarschijnlijk een Nederlands octrooi aan.

Op octrooigebied neemt Nederland op Europees niveau een vooraanstaande rol in. Bijvoorbeeld als octrooiland dat hoog scoort in aantallen octrooien en octrooiaanvragen. Met 6.954 Europese octrooiaanvragen bij het Europees Octrooibureau neemt Nederland in Europa na Duitsland, Frankrijk en Zwitserland een 4e plaats in. Nog altijd speelt ook een rol dat Nederland medeoprichter van het EOB is geweest. Dat klinkt nog steeds door in het gegeven dat Nederland gastland is van een belangrijke nevenvestiging van het EOB in het Zuid-Hollandse Rijswijk, waar een kleine 3.000 personeelsleden werken.

Nederland is verder lidstaat van het belangrijke, mondiale ‘Verdrag tot samenwerking inzake octrooien’ (Patent Cooperation Treaty, afgekort PCT). In dat verband is Octrooicentrum Nederland ‘receiving Office’, waar octrooiaanvragers PCT-aanvragen kunnen indienen. Voordeel voor aanvragers is dan dat hun aanvragen alvast worden getoetst op formele vereisten. In 2019 verwerkte Octrooicentrum Nederland 895 aanvragen op die manier. Met 4.011 mondiale octrooiaanvragen bezet Nederland overigens een 10e plek op de mondiale ranglijst.

Veranderingen bij het EOB
In het topmanagement van het EOB zijn per 2019 alle posities weer ingevuld, nadat een half jaar daarvoor Antonio Campinos met zijn werkzaamheden was begonnen. De Rijswijkse vestiging van het EOB wordt geleid door Stephen Rowan (Vice-President for Patent Granting Process). Het jaar 2019 stond bij het EOB (en de raad van bestuur) voor een groot deel in het teken van de totstandkoming van het ‘Strategisch Plan 2019-2023’.

Het rechtsprekende onderdeel van het EOB wordt gevormd door de kamers van beroep (Boards of Appeal, afgekort BOA), met een eigen president: Carl Josefsson. Het in 2016 ingestelde Boards of Appeal Committee (BOAC) ziet toe op het onafhankelijk, consistent en efficiënt functioneren van de BOA. Het BOAC bestaat uit 3 leden uit de raad van bestuur en 3 nationale rechters. Sinds medio oktober 2019 is Derk-Jan de Groot, directeur van Octrooicentrum Nederland, benoemd tot BOAC-voorzitter.

Nederlands succes bij European Inventor Award
Tijdens de uitreiking van de European Inventor Award is Nederland sinds enkele jaren weer goed vertegenwoordigd. In 2019 won de Nederlandse materiaalwetenschapper en uitvinder Rik Breur de prijs in de categorie MKB. Hij bedacht en ontwikkelde een zelfklevend (en ook heel milieuvriendelijk) anti-aangroei-tapijt dat voorkomt dat algen zich op scheepsrompen hechten (waarvoor hij eerder al een Europees octrooi verkreeg). Andere Nederlandse genomineerden in 2019 waren de ingenieurs Alexander van der Lely en Karel van den Berg met hun melkrobot ‘Astronaut’.

Europese ontwikkelingen
Belangrijke ontwikkeling op Europees octrooigebied is de totstandbrenging van het unitair octrooi en het nieuwe octrooigerecht, het Unified Patent Court (UPC). Ter implementatie heeft het Nederlandse parlement in het najaar van 2019 de Rijkswet aangenomen waarin de Rijksoctrooiwet 1995 wordt aangepast (Staatsblad 2019, 476).

De feitelijke start van het nieuwe systeem laat nog op zich wachten. Het is aan Duitsland om alsnog het UPC Agreement te ratificeren, met inachtneming van de uitspraak van het Duitse constitutionele hof die op 20 maart 2020 bekend werd. Zodra Duitsland het UPC Agreement ratificeert, zal het systeem in werking treden.

Periodiek overleg met de Orde van Octrooigemachtigden

Ook in 2019 hebben Octrooicentrum Nederland en het ministerie van Economische Zaken en Klimaat tweemaal een (als altijd) nuttig overleg gehad met het bestuur van de Orde van Octrooigemachtigden. Dit periodieke overleg richt zich vooral op de actuele gang van zaken op het gebied van octrooiverlening en -voorlichting in Nederland. Belangrijke gespreksonderwerpen in 2019 waren de opvolging van de beleidsevaluatie uit 2018, met veel aandacht voor mogelijke wijzigingen van de Rijksoctrooiwet 1995, en een vernieuwde (inmiddels door beide partijen ondertekende) samenwerkingsovereenkomst tussen de Orde en Octrooicentrum Nederland. Deze samenwerking richt zich op gezamenlijke activiteiten in de voorlichting.

Aanpassingen Benelux Patent Platform (BPP)

Het BPP is een gemeenschappelijk IT-systeem van het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BOIP) en de 3 nationale octrooibureaus in de Benelux. Het BPP bestaat uit een reeks van IT-tools en ondersteunt de octrooiprocessen. Met de MyPage-module is het BPP ook zichtbaar en aantrekkelijk voor klanten. In 2019 is het BPP met behulp van 2 releases verder verbeterd. Voor klanten is van belang dat op die manier ook aanpassingen zijn doorgevoerd die invulling geven aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Dat betekent dat via het Octrooiregister alleen nog die documenten zichtbaar zijn, die op basis van de Rijksoctrooiwet 1995 gepubliceerd moeten worden: de beschrijving, conclusies, nieuwheidsrapporten en uittreksels. Alle andere documenten zijn onder invloed van de AVG dus niet meer te raadplegen in het register.

IPeasi

Octrooicentrum Nederland is gestart met de uitrol van een nieuwe toepassing voor het onderwijs: IPeasi. IPeasi is een gebruikersvriendelijke IE-toets voor docenten en studenten in het hoger onderwijs die aan nieuwe ideeën, producten of diensten werken. Aan de hand van vragen kunnen zij toetsen welke IE-rechten relevant zijn voor de commerciële exploitatie van hun ideeën, producten of diensten. Deze toets maakt deel uit van het IE-onderwijs van Octrooicentrum Nederland aan universiteiten en hbo-instellingen. IPeasi bestaat uit een volledige beschrijving van de ideeën, producten of diensten en uit een beschrijving van alle IE-rechten die de studenten hierbij gaan gebruiken. Bijvoorbeeld: handelsmerk, merk, logo, model, octrooi (of geheimhouding), i-DEPOT, enzovoort. De beoordeling van de IPeasi-opdracht telt mee voor het totaal aantal te behalen punten van studenten in de exacte, technische en (bedrijfs-)economische wetenschappen.

Dichter bij ondernemer

Octrooicentrum Nederland heeft in 2019 het aantal octrooiadviseurs in de buitendienst vergroot van 6 naar 9. De buitendienstmedewerkers opereren vanuit regionale vestigingen van organisaties die contact hebben met het technisch innovatieve mkb, zoals RVO, KVK, ROM’s, incubators en campussen. De samenwerking met die regionale organisaties zorgt ervoor dat ondernemers met IE-vragen snel bij de juiste persoon terechtkomen, dicht bij hun eigen vestigingsplaats. Onze octrooiadviseurs voeren een-op-een gesprekken met mkb-ondernemers en geven workshops over IE.

Er ligt een universum van kennis verscholen in de octrooidatabanken. Alle uitvindingen van onze moderne geschiedenis gecomprimeerd tot hapklare brokjes idee in een makkelijk doorzoekbare digitale bibliotheek. De adviseurs van Octrooicentrum Nederland helpen je te begrijpen hoe je de literatuur moet lezen en kunt inzetten om nieuwe uitvindingen te doen of je eigen ideeën te toetsen. Als vernufteling is deze begeleiding uitermate waardevol. Of het nou helpt om dat gouden idee te vinden of om te beseffen dat je onderdeel bent van een tijdloze uitvinderstraditie. Persoonlijk heeft de zoektocht met Octrooicentrum Nederland me veel vertrouwen gegeven in onze nieuwste ontwikkelingen alsmede een aantal belangrijke ontwerpkeuzes significant beïnvloed.

Mathijs Konings, co-founder, CTO at Active Cues

IP Smart Scan
De IP Smart Scan is een nieuw voorlichtingsproduct van Octrooicentrum Nederland. Het gaat om een pilot van 3 jaar. De scan laat ondernemers zien op welke manier IE-rechten kunnen bijdragen aan hun bedrijfsstrategie. Octrooiadviseurs van Octrooicentrum Nederland interviewen de ondernemer en voeren een registercheck uit. Dat levert een scan op van de huidige activiteiten en IE-rechten van het bedrijf. Vervolgens laten onze adviseurs de ondernemer zien op welke punten meer aandacht voor IE, of voor het ontwikkelen van een IE-strategie, een bijdrage kan leveren aan de bedrijfsstrategie en het concurrentievermogen.

De IP Smart Scan baseert zich op de vaststelling dat het Europese mkb te weinig doet met zijn IE. De Europese Commissie ondersteunt de invoering van deze dienst voor bedrijven die beschikken over een zogeheten ‘Seal of Excellence’. Dat is een kwaliteitskeurmerk dat bedrijven kunnen krijgen bij een Europese subsidieaanvraag. Tijdens de pilot van 2019-2021 is de IP Smart Scan alleen beschikbaar voor bedrijven met zo’n Seal of Excellence.

De IP Smart Scan is een krachtige, pragmatische en efficiënte methode om de belangrijkste punten rondom IP te kunnen evalueren en bespreken. De scan in combinatie met de toelichting en het advies van Octrooicentrum Nederland geeft bedrijven een waardvol inzicht om de juiste vervolgstappen te zetten. Deze scan is een must voor iedere startup waarbij IP key is.

Joost van Abeelen, CPO Luxexcel

Samenwerking met ROM’s
Octrooicentrum Nederland heeft de samenwerking met verschillende regionale ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s) in 2019 verder geïntensiveerd. Door IE een nadrukkelijke plek te geven in enkele startup-programma’s van ROM’s voor ondernemers, krijgen deelnemers een beeld van de strategische mogelijkheden van IE. We werken hierbij nauw samen met de BOM (Brabantse Ontwikkelings Maatschappij), Oost NL, LIOF (Limburgs Instituut voor Ontwikkeling en Financiering), Impuls, Rewin, Innovation Quarter en Horizon. Sinds 2019 draagt Octrooicentrum Nederland ook bij aan het Investor Readiness Program (IPR) van de ROM’s. Dit programma coacht innovatieve startups op marktvalidatie, het team, de businesscase en de bedrijfscultuur.

Gedurende het Investor Readiness Program vanuit de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij werden we in 10 weken klaargestoomd om investering op te halen. Eén van deze weken stond in het teken van IP. Tijdens ons gesprek zijn wij wegwijs gemaakt in het auteursrecht, merkenrecht en octrooien. Dankzij deze informatie zijn we onder andere tot de conclusie gekomen dat we een nieuwe naam voor het bedrijf nodig hadden, omdat de vorige te beschrijvend was. Al met al hebben wij dankzij dit gesprek ingezien dat verstand omtrent IP en octrooien cruciaal kan zijn voor je onderneming, en hier dus zeker aandacht aan besteed moet worden!

Martijn Keizer, MSc Student at JADS (Jheronimus Academy of Data Science) en Founder & COO at Bluetick

Octrooicentrum Nederland is een vaste partner van de BOM en levert een waardevolle bijdrage aan het Investor Readiness Program. Naast de inhoudelijke kennis wordt de praktische insteek van de medewerkers van Octrooicentrum Nederland enorm gewaardeerd door de ondernemers die deelnemen aan het programma. Naast de BOM is Octrooicentrum Nederland ook een vaste partner binnen het Investor Readiness Program bij Oost NL, InnovationQuarter en Horizon. Ik hoop dat wij gezamenlijk komend jaar nog veel tech-bedrijven mogen helpen.

Gijs van de Molengraft, manager Product Management, Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM)

IE-Platform
Het IE-Platform is een samenwerkingsverband tussen Octrooicentrum Nederland, het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BOIP), KVK, het ministerie van EZK en de Raad voor plantenrassen. In 2019 heeft dit platform een gezamenlijke communicatiestrategie opgesteld om meer uniformiteit in IE-voorlichting te bereiken en de IE-informatievoorziening aan ondernemers te verbeteren. De webpagina’s van de KVK en het digitale ondernemersplein zijn daartoe geactualiseerd. Beiden zijn een zeer belangrijk informatiekanaal voor ondernemers die een bedrijf starten, een innovatie willen beschermen, financiering zoeken en internationaal willen ondernemen