Sector natuur, bos, landschap en houtketen (NBLH)

3.7 Sector natuur, bos, landschap en houtketen (NBLH)

Ontwikkelingen in de sector

Namens de NBLH-sector zijn de Vereniging van Bos-en Natuurterrein Eigenaren (VBNE), de Branche Vereniging Organische Reststoffen (BVOR), de Algemene Vereniging Inlands Hout (AVIH) actief. Daarnaast zijn partijen uit de Timmerindustrie en de Papier- en karton industrie aangesloten. Ruim 10,5% (0,36 miljoen hectare) van het oppervlak van Nederland bestaat uit bos. De helft daarvan is in eigendom van de overheid, de andere helft is particulier bezit. Ca. 44% van het bosoppervlak is duurzaam gecertificeerd (FSC of PEFC). De waarde van bos en natuur bestaat naast het  behoud en beheer van ecosystemen en een belevingsfunctie onder andere uit het leveren van hout en biomassaproducten en het vastleggen van CO₂.  Producten uit de sector vinden haar weg in de bouw, de papier en kartonindustrie, energie en steeds vaker in biobased toepassingen. Het versterken van de circulaire economie is een belangrijk speerpunt in de inzet van het houtketen. In 2016 heeft de sector haar inzet voor de komende jaren gepresenteerd in het zogeheten actieplan Bos en Hout.

Maatregelen en resultaten

De NBLH-sector is een cruciale sector, niet alleen voor de klimaat en energiedoelen, maar ook voor het realiseren van een circulaire economie. In het kader van het Agroconvenant is de inzet de afgelopen jaren sterk gericht geweest op kennisoverdracht, het stimuleren van de achterban en bieden van ondersteuning in de vorm van tools. Er is onder andere een inzamel-tool ontwikkeld (BOOM) en ook een rekentool om verschillende houthandels-eenheden snel in het veld te kunnen omrekenen. Daarnaast is een CO₂ rekentool beschikbaar gekomen. Het enthousiasmeren van de achterban gebeurt onder andere door middel van excursies, belemmeringen wegnemen, kennisontwikkeling, scholing bevorderen en het etaleren van goede voorbeelden. Afgelopen jaren zijn diverse  kennis en info-bladen gemaakt en verspreid en zijn voorlichtingsavonden georganiseerd, vaak intersectoraal zoals met de glastuinbouw. Ook zijn diverse pilots ondersteund.

Het oogstniveau van biomassa is de afgelopen jaren gestaag gegroeid op een verantwoorde wijze. Daarnaast is de NBLH sector afgelopen voorjaar gestart met een vijftiental klimaatpilots die allen, sector breed,  zijn gericht op het ‘doen’, in samenwerking met een groot aantal partners uit de sector. De pilots richten zich op diverse vormen van bosuitbreiding, klimaatslim bosbeheer en klimaatslimme inzet van biomassa. De voortgang van de NBLH-sector laat zich het best etaleren via onderstaande figuur. De sector leverde 33 PJ aan hout en niet-houtige biomassa (CBS) in 2016 bij een doelstelling  van 32 PJ in 2020.

Monitoring van de doelen uit het convenant vindt plaats op basis van data van CBS, die biomassastromen in Nederland in kaart brengt. In tabel elf is een overzicht gegeven van de productie, import en export van houtige en niet-houtige biomassa in 2016 (CBS).

Tabel 11. Overzicht van houtige en niet-houtige biomassastromen in 2016 (CBS)

Ook de sector zelf doet onderzoek naar biomassastromen. In juni 2018 is een studie beschikbaar gekomen van Probos waarin scenario’s voor de beschikbaarheid van houtige biomassa in 2030 en 2050 in kaart zijn gebracht. Onderstaand is een overzicht gegeven van de houtstromen via inlandse productie, import en export in 2016 volgens WENR. Papier en karton vormen een grote import materiaalstroom met houtige biomassa als basis. Ook worden transportpallets geproduceerd van import hout. In het actieplan Bos en Hout is een specifiek hoofdstuk opgenomen  gericht op het cascaderen van hout. Nederland produceert jaarlijks  ruim 1 miljoen ton houtafval en het meeste daarvan wordt momenteel direct ingezet als biomassa voor energie. Nu er steeds meer duurzame toepassingen zijn is het zaak om die te stimuleren. De sector zet zich in om deze stroom zo lang mogelijk in de keten te houden via allerlei vormen van cascadering.

Figuur 28. Overzicht van houtige biomassastromen in 2016 conform WENR

De doelstelling van 32 PJ in 2020 is dus inmiddels gerealiseerd. Nieuwe klimaat- en circulaire doelen dienen zich aan. Dit betekent onder meer verdergaande cascadering en vezelstromen als opgeslagen CO₂ langer in de productieketen houden. Met het uitwerken van het Actieplan Bos en Hout lijkt een goede basis gelegd voor een verdere stap in klimaat- en energiedoelen.