Cremerhoeve experimenteert met soja-alternatief
Erjan Swart is behalve melkveehouder in Tynaarlo ook pionier in eendenkrooskweek. Hij heeft op zijn erf twee eendenkrooskweekvijvers met een oppervlakte van 8000 m2, als alternatieve vorm van voeding voor zijn koeien. De kweek wordt gecombineerd met de exploitatie van biovergisters: het eendenkroos wordt namelijk gevoed met het restproduct uit mestvergisting (digestaat). En daarmee daalt weer de kostprijs van het geproduceerde biogas.
Eendenkroos is het kleinste bloeiende plantje ter wereld, maar het vermeerdert zich heel snel en zit boordevol eiwitten. Het maakt bovendien geen gebruik van landbouwgrond, maar groeit in bassins. Het zou daardoor een alternatief kunnen zijn voor soja in de veevoerproductie. Bovendien wordt met één hectare eendenkroos net zoveel eiwit geproduceerd als met tien hectare soja en kan eendenkroos lokaal geproduceerd worden, terwijl soja voornamelijk uit verre oorden komt.
Twee vijvers
De Cremerhoeve van melkveehouder Erjan Swart heeft voor de kweek van eendenkroos twee vijvers van elk 75 centimeter diep. Deze zijn omgeven door een betonnen keerwand en waterdicht gemaakt. Op zijn terrein heeft Swart twee biovergisters (elk met 2200 m3 inhoud) en een navergister van 4500 m3. Hierin wordt methaangas gewonnen uit mest en reststoffen. Ongeveer 90% van de energie-inhoud van het materiaal wordt omgezet in biogas. Drie warmtekrachtinstallaties zetten het gas om in elektriciteit en warmte. De stroom wordt teruggeleverd aan het elektriciteitsnet en de warmte gebruikt Swart om de ingaande mest te verwarmen, om de vergisters op temperatuur te houden en om de eendenkroosvijvers op 20ºC te houden.
“Een mooi voorbeeld van kringloopsluiting en duurzaam ondernemen”
Economische voorwaarden
Het eendenkroos wordt niet alleen gevoed met het digestaat, maar ook met het erfafspoelwater dat in de eendenkroosvijvers wordt opgevangen. Swart vertelt: “Voordat het erfafspoelwater in de eendenkroosvijvers komt, wordt het enigszins gereinigd, maar dat hoeft minder grondig te gebeuren dan wanneer het bijvoorbeeld naar de sloot afgevoerd zou worden. Hierdoor slaan we twee vliegen in een klap slaan: het water hoeft niet zo zwaar gereinigd te worden en het eendenkroos haalt er voedingstoffen uit.” Een mooi voorbeeld van kringloopsluiting en duurzaam ondernemen.
Op zichzelf zou de eendenkrooskweek niet kunnen renderen, denkt Swart. “Het is de combinatie van factoren waardoor het totale plaatje positief uitvalt. De koppeling met het gebruik van de restwarmte van zijn warmtekrachtinstallaties is een economische voorwaarde voor de kweek. Omdat we het bovendien kunnen combineren met de afvoer van het erfafspoelwater krijgen we het hoogstwaarschijnlijk rendabel.”
Om de installatie van onder meer de eendenkroosvijvers financieel haalbaar te maken, heeft Swart gebruik gemaakt van de fiscale regelingen MIA en Vamil. Of de eendenkrooskweek ook op termijn rendabel te krijgen is, moet de komende jaren blijken.
“Het is de combinatie van factoren waardoor het totale plaatje positief uitvalt”
Kroos als veevoer
Swart heeft het kroos alleen nog gebruikt als voer voor zijn jongvee. “De dieren reageerden daar goed op. We hebben overigens nog maar één keer kunnen oogsten en toen was de productie erg beperkt. We hebben het jongvee wat vers eendenkroos gevoerd en de rest terug in de vergister gedaan. Diervoeder moet namelijk aan allerlei eisen voldoen. Dat kunnen we met het eendenkroos nog niet garanderen.”
In de toekomst hoopt hij het eendenkroos te gebruiken als voer voor de rest van zijn melkvee. Daarom gaat hij het eendenkroos vanaf de volgende oogst analyseren: “Het water is gehygiëniseerd, maar het kan altijd nog ziektekiemen bevatten. Daar willen we zekerheid over hebben als we het ook aan de rest van het vee gaan voeren”, besluit hij.
